ΜΕΘΟΔΟΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ
ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΑΘ. ΠΑΠΑΔΑΣΚΑΛΟΠΟΥΛΟΣ
1. Σκοπός του Μαθήματος
Σκοπός του μαθήματος είναι η αξιοποίηση της περιφερειακής ποσοτικής ανάλυσης στη διερεύνηση των περιφερειακών φαινομένων, στη μελέτη της φυσιογνωμίας των περιφερειών, στον προσδιορισμό των περιφερειακών ανισοτήτων, στον περιφερειακό σχεδιασμό, καθώς και στη διαμόρφωση, παρακολούθηση και αξιολόγηση της περιφερειακής πολιτικής.
2. Περιεχόμενο του Μαθήματος
Α. Στατιστικά Δεδομένα: Ταξινόμηση, Παρουσίαση, Κεντρική Τάση
ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ – ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
- Ο σκοπός της συγκέντρωσης και της ανάλυσης των περιφερειακών δεδομένων
- Ομάδες περιφερειακών δεδομένων
- Συγκέντρωση πληροφοριακού υλικού
ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ
- Ποσοτικές, Ποιοτικές, Περιφερειακές, Χρονολογικές Ταξινομήσεις
- Ταξινομήσεις σε πίνακες διπλής εισόδου
ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ
- Διαγραμματική Παρουσίαση των Ποσοτικών, των Ποιοτικών, Χρονολογικών Σειρών και των Περιφερειακών Ταξινομήσεων
- Στατιστικοί Χάρτες
- Τριγωνικά Διαγράμματα
ΜΕΤΡΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΤΑΣΗΣ ΚΑΙ ΘΕΣΗΣ
- Μέτρα Κεντρικής Τάσης: Αριθμητικός, Σταθμικός, Γεωμετρικός Μέσος
- Mέτρα Κεντρικής Θέσης: Διάμεσος, Τεταρτημόρια, Τύπος ή Επικρατούσα Τιμή
ΠΟΣΟΣΤΑ, ΛΟΓΟΙ, ΠΟΣΟΣΤΙΑΙΕΣ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ
Β. Περιφερειακές Ανισότητες
ΕΝΝΟΙΑ ΚΑΙ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΥ
ΜΕΤΡΗΣΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΩΝ ΑΝΙΣΟΤΗΤΩΝ
- Μέτρα Διασποράς των Άκρων Τιμών: Εύρος Μεταβολής, Σχέση των Άκρων Τιμών, Απόκλιση από τις Άκρες Τιμές
- Μέτρα Συνολικής Διασποράς: Μέση Απόκλιση, Μέση Απόκλιση Τετραγώνου, Διακύμανση, Σχετική Μέση Απόκλιση Τετραγώνου, Συντελεστής Μεταβλητότητας, Σταθμισμένος Συντελεστής Μεταβλητότητας
- Εκτίμηση των Περιφερειακών Ανισοτήτων: Μέτρα διασποράς των άκρων τιμών, Μέτρα συνολικής διασποράς
- Μέτρα Συγκέντρωσης: Καμπύλη Lorenz, Συντελεστής Gini – Hirschman, Συντελεστής Συγκέντρωσης R, Συντελεστής Gini, Δείκτης του Theil
Γ. Περιφερειακή Ειδίκευση
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΕΥΣΗΣ
- Ο Συντελεστής Συμμετοχής (Location Quotient)
- Εκτίμηση των Συντελεστών Συμμετοχής
- Δυνατότητες και όρια του Συντελεστή Συμμετοχής
- Ο Συντελεστής Εγκατάστασης μιας δραστηριότητας: Υπολογισμός του CL, κατασκευή της Καμπύλης Εγκατάστασης
- Συντελεστής Ειδίκευσης μιας περιφέρειας: Υπολογισμός του CS, κατασκευή της Καμπύλης Ειδίκευσης
ΤΟ ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΒΑΣΗΣ - ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΣ ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑΣΤΗΣ
- Ο Πολλαπλασιαστής Οικονομικής Βάσης
- Επέκταση του Υποδείγματος Οικονομικής Βάσης
Δ. Σχέσεις Περιφερειακών Χαρακτηριστικών
Συσχετιση, ΠΑΛΙΝΔΡΟΜΗΣΗ Χωρικη Αλληλεξαρτηση
- Συσχέτιση – Παλινδρόμηση: Βασικές Αρχές
- Συσχέτιση
- Παλινδρόμηση: Απλή Γραμμική Παλινδρόμηση, Έλεγχος Σημαντικότητας, Πολλαπλή Παλινδρόμηση
- Χωρική Αλληλεξάρτηση: Συντελεστής Χωρικής Αλληλεξάρτησης, Συντελεστής Jaccard
- Χρονολογικές Σειρές
- Χωρική Οικονομετρία
Ε. Περιγραφή και Οριοθέτηση των Οικονομικών Περιφερειών
ΟΙ ΕΝΝΟΙΕΣ ΤΟΥ ΧΩΡΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ
- Ο Χώρος
- Η Οικονομική Περιφέρεια
- Τυπολογία των Οικονομικών Περιφερειών
ΟΜΟΙΟΓΕΝΕΙΑ
- Περιγραφή της Ομοιογένειας
- Η οριοθέτηση των Ομοιογενών Περιφερειών
ΠΟΛΩΣΗ
- Πόλος Ανάπτυξης και Πολική Περιφέρεια : Έννοια, Ορισμοί
- Περιγραφή της Πόλωσης
- Η Διαδικασία της Πόλωσης
- Οριοθέτηση Πολικών Περιφερειών: Αξιοποίηση των Υποδειγμάτων Βαρύτητας, Αξιοποίηση Διαπεριφερειακών Διακλαδικών Πινάκων Εισροών - Εκροών
ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ: ΕΝΝΟΙΑ - ΟΡΙΟΘΕΤΗΣΗ
ΣΤ. Διαρθρωτική Περιφερειακή Ανάλυση
ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΠΟΚΛΙΣΗΣ - ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ
- Περιγραφή και Αξιοποίηση της Μεθόδου
- Ταξινόμηση του Boudeville
- Οι Συνιστώσες Απόκλισης και ο Προσδιορισμός των Πολικών Περιφερειών
- Ερμηνεία της Ταξινόμησης του BOUDEVILLE
- Εφαρμογές στην Ανάλυση Απόκλισης - Συμμετοχής
- Εφαρμογή με Ποσοστιαίες Συμμετοχές
Ζ. Ανάλυση Πλεονεκτημάτων, Αδυναμιών, Ευκαιριών και Απειλών
ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΩΝ – ΑΔΥΝΑΜΙΩΝ – ΕΥΚΑΙΡΙΩΝ - ΑΠΕΙΛΩΝ (Π.Α.Ε.Α. Ή S.W.O.T. ANALYSIS)
- Η μέθοδος
- Στάδια εφαρμογής της Ανάλυσης Π.Α.Ε.Α.
- Η αξιοποίηση της Ανάλυσης Π.Α.Ε.Α.
3. Αξιολόγηση του Μαθήματος
Η αξιολόγηση του Μαθήματος θα γίνει με:
- Φροντιστηριακή Άσκηση, που θα γίνει μετά την ολοκλήρωση των 8 πρώτων ενοτήτων. Ο Βαθμός της Άσκησης θα είναι το 20% του Τελικού Βαθμού.
- Τελική εξέταση, της οποίας ο Βαθμός θα είναι το 80% του τελικού Βαθμού (Συμμετοχή μόνο στην Τελική Εξέταση συνεπάγεται μέγιστο βαθμό 8).
ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ
- Η φροντιστηριακή άσκηση θα γίνει (αν καταστεί δυνατό) την Τετάρτη 22/12 και την Πέμπτη 23/12. Εάν υπάρξει πρόβλημα με απεργία θα γίνει μετά τις γιορτές.
- Εξεταστέα ύλη
Διδακτικό Εγχειρίδιο
Παπαδασκαλόπουλος Α., Μέθοδοι Περιφερειακής Ανάλυσης, Εκδόσεις Παπαζήση, Αθήνα 2000.
Επιστροφή στις σελίδες των μαθημάτων.
last updated 11-01-10